Wszyscy rodzimy się asertywni. Przypomnijmy sobie dzieci. Maluszki płaczą, gdy chcą jeść, albo gdy mają mokrą pieluszkę. W ten naturalny sposób zgłaszają swoje potrzeby. Śmiało, upominają się o należne im prawa.
Ludzie nie żyją jednak w próżni. Z czasem dopasowują swoje zachowania do sygnałów, które otrzymują ze środowiska – najpierw od mamy i taty, rodzeństwa, potem rówieśników, a w dalszej kolejności, od kolegów z pracy, ludzi z sąsiedztwa itd.. Obserwując innych, często przybieramy ich style zachowań.
Jeżeli twoja rodzina lub grupa rówieśnicza rozwiązywała sporne kwestie poprzez krzyk, poniżanie czy wyzywanie, mogłeś nauczyć się rozwiązywać konflikty właśnie w taki sposób. Podobnie, jeżeli twoja rodzina nauczyła cię, że należy zawsze zadowalać innych zanim zadowolisz siebie, może być ci ciężko asertywnie wyrażać własne potrzeby. Jeszcze inny przykład dotyczy sytuacji, gdy twoja rodzina lub rówieśnicy są przekonani, że nie należy wyrażać negatywnych emocji i wyśmiewają cię lub ignorują, kiedy to robisz. Wówczas bardzo szybko nauczysz się tłumić swoje prawdziwe emocje.
Asertywność w psychologii oznacza umiejętność wyrażania swoich myśli, uczuć i poglądów z zachowaniem własnych granic i przy poszanowaniu granic innych ludzi. Asertywność to także umiejętność odmawiania, mówienia "nie" wtedy, kiedy rzeczywiście nie zgadzasz się z ogółem. Większości z nas asertywność kojarzy się z odmawianiem, a jest ono zaledwie częścią zachowań asertywnych. Umiejętność mówienia "tak" jest tak samo ważna, jak umiejętność mówienia "nie".
Bycie asertywnym wymaga umiejętności rozpoznawania i nazywania własnych uczuć i emocji, a zwłaszcza rozumienia tego jakie potrzeby za nimi stoją, czyli czego ja potrzebuję. A także umiejętność zauważania, czasami dopytywania, o uczucia i potrzeby innych.
Brak asertywności prowadzić może do niskiej samooceny. Jeżeli komunikujemy się w pasywny sposób, wówczas nie wyrażamy tego, co czujemy i myślimy. Oznacza to, że możemy żyć realizując czyjeś potrzeby i cele zamiast naszych własnych. To z kolei może prowadzić do braku życiowego celu, poczucia utraty kontroli nad własnym życiem, a także uzależnienia się od oceny czy decyzji innych osób.
W tym przypadku szczególnie niebezpieczne jest powstanie niezdrowych relacji w partnerstwie, małżeństwie czy w rodzinie. Może się zdarzyć, że najbliższe ci osoby wykorzystują twój brak asertywności. Wówczas, przekraczają wszelkie granice i w sposób przemocowy rozwiązują konflikty.
Zachowania przemocowe mogą polegać na wymuszaniu posłuszeństwa, zaspokajaniu własnych potrzeb kosztem innych, realizowaniu wyłącznie własnych celów, zamiast celów rodziny itp.. Takim zachowaniom towarzyszy zazwyczaj krzyk, poniżanie, wyzywanie. Innym razem, może dojść do agresji fizycznej, typu uderzanie, popychanie, kopanie. Czasami zdarza się również zmuszanie do obcowania płciowego czy do zachowań seksualnych wbrew twojej woli.
Doznawanie przemocy jest niezwykle krzywdzące dla domowników. Niesie za sobą wiele bolesnych doświadczeń i negatywnych skutków w przyszłości. Poza tym, narusza godność człowieka, godność która jest pierwszym i naturalnym prawem każdego człowieka.
Dlatego w sytuacji, gdy ktoś cię krzywdzi, wykorzystuje twoją niepewność albo narusza twoją godność, szukaj wsparcia!
Powiedz „tak-potrzebuję pomocy”.
Powiedz o doznawaniu przemocy komuś zaufanemu albo zgłoś się do odpowiednich instytucji.
Pamiętaj, że przyszliśmy na świat jako ludzie asertywni, i tak jak małe dzieci, śmiało upominaj się o należne prawa, w tym o poszanowanie twojej godność jako człowieka.
Beata Jerzman
Fundacja Pozytyw pomaga właśnie w takich sytuacjach.
Oferuje możliwość skorzystania z bezpłatnych konsultacji terapeutycznych, prawnych, psychologicznych oraz pedagogicznych.
Umów spotkanie pod nr tel. 693-570-205
ul Błonie 8, 08-110 Siedlce
ul. Berka Joselewicza 13, 08-200 Łosice
Tytuł zadania publicznego: „Droga do Godności 2023” Zadanie publiczne dofinansowane ze środków z budżetu Województwa Mazowieckiego
